Verslag "Mensgericht ontwerpen"

Op 7 november was het verzamelen geblazen in Leuven voor de masterclass "Mensgericht ontwerpen". Aan de hand van praktijkvoorbeelden en een oefening werd de systeemaanpak van ergonomie als ontwerpdiscipline toegelicht. Spreker van de dag was Sjoerd Reinstra. Hij maakte de leidende rol duidelijk die een ergonoom kan spelen vanaf het begin van het ontwerpproces. Knap!

Presentatie Masterclass Mensgericht Ontwerpen (.pdf)

Systeemaanpak
Een kort loopje doorheen de geschiedenis leidde tot het doel van ergonomie: ontwerpen voor een goede prestatie, veiligheid, gezondheid en comfort van de gebruikers. Daarvoor is een systeembenadering vereist. Dit betekent dat men de interactie tussen mens en machine in een breed perspectief bekijkt met aandacht voor omgeving, tijd, enz... Dit gaat verder dan de zogenaamde "minimale ergonomie" die erop gericht is om zo goedkoop mogelijk te zijn of strikt te voldoen aan de wetgeving.

Ontwerpproces
Een ontwerp van een nieuwe werkpost is een serieus project. De opdrachtgever engageert zich in een proces dat bestaat uit verschillende stappen: voorbereiding, analyse, ontwerp, uitvoeren, realisatie en evaluatie.

- In de voorbereiding worden de systeemgrenzen en randvoorwaarden bepaald. In het herontwerp van een sorteerwerkplek in een postcentrum, kunnen bijvoorbeeld de postzakken of bakken niet aangepast worden. Het systeem speelt zich dus af binnen de fysieke ruimte van de postsorteerder. Tijd, geld, projectcoördinatie,... zijn randvoorwaarden die vanaf het begin duidelijk moeten zijn.

- Een grondige analyse vraagt zijn tijd en een participatieve aanpak. In de formele analyse tracht men te achterhalen wat er dient te gebeuren en hoe deze taken/handelingen uitgevoerd worden. Dit kan aan de hand van documenten zoals grondplan, uurroosters, RIE, enz... Andere mogelijkheid zijn interviews of enquêtes. Veel informatie wordt ook gehaald door te observeren, eenvoudig door mee te lopen tot complex door videoregistratie. Al deze informatie moet vervolgens gestructureerd worden om te komen tot een programma van eisen. Deze zijn cruciaal in het ontwerpproces. Ze bepalen de verdere ontwerpoplossingen.

- Ontwerpen gebeurt op basis van het programma van eisen, van algemeen naar specifiek. Op een vlekkenplan kan een eerst schetsontwerp getoond worden. Dit heeft nog niet mooi uitgetekend te zijn, het is een instrument om het gesprek met de gebruikers aan te gaan. Na een eerste overlegronde kan men een aantal functionele ontwerpen maken, dat al concreter zijn. Hierover kunnen de gebruikers voor- en nadelen opsommen en aanpassingen voorstellen. Wanneer het ontwerp een meer definitieve vorm krijgt, kan een mock up gemaakt worden om te testen in realiteit.

- Daarna volgen de stappen van uitvoeren, realisatie en evaluatie. Gebruikersparticipatie in al deze stappen blijft een belangrijke meerwaarde. Meest interessant is als dezelfde groep gebruikers vanaf het begin het hele proces mee doorloopt. Dit creëert draagvlak en betrokkenheid, het is "hun" ontwerp.

In de namiddag volgde een praktijkoefening rond een sorteerlijn in een postcentrum. In groepjes werd er gediscussieerd en gebrainstormd over nieuwe oplossingsmogelijkheden. Het was een interessante ervaring om te zien hoe collega's de zaken aanpakken en samen tot iets nieuws te komen. Het was een aangename en onderhoudende masterclass, waarbij we goed verzorgd werden door de mensen van het Park Inn hotel.

Nieuws

Portret Werner Grasser

Om te weten wie onze leden zijn en wat hen drijft, laten we elke nieuwsbrief iemand aan het woord. Deze maand is het de beurt aan Werner Grasser, ergonoom bij Evonik. Benieuwd naar zijn ervaringen en kijk op ergonomie! 1. Wie ben je, waar werk je, wat doe je ? Mijn naam is Werner Grasser en werk...
Read more

Beeldverslag Ergoday zorg 2019

Op 8 oktober vond de Ergoday Zorg plaats te Affligem. Hieronder kan je nog eens de sfeer opnieuw beleven aan de hand van onderstaande foto's.
Read more

Foto's 10-10-10 campagne

Gezond Leven en VerV riepen op om op 10 oktober 10 minuten te wisselwerken. Dat is zitten afwisselen met staan of bewegen. Dit ging gepaard met een heuse foto-actie op social media. Wie een foto postte met #wisselwerken of #verv maakte kans op een deskbike van Health2Work. Naast de media werd de...
Read more

Ergonomie op BMA@Work

Op 10 oktober organiseerde BMA een congres rond minder zitten en meer bewegen op het werk. Vanuit de verschillende expertises werd dit thema toegelicht. Ook ergonomie speelt hierin zijn. Als kader werd de rubriek "beweging" van de WELL Building Standard gebruikt. Dit is een internationale norm voor...
Read more

Campagne 10-10-10

Sta op 10 oktober om 10 uur, 10 minten recht! Ook dit jaar lanceert VerV zijn 10-10-10 campagne in samenwerking met het Vlaams Instituut Gezond Leven. Beide organisaties vragen alle mensen met een zittend beroep om op 10 oktober om 10 uur te wisselwerken. Te wisselwatten? Dat is: het zitten even...
Read more

Ergoday zorg "Gezonde medewerkers" - 08/10

Op 08 oktober hield VerV zijn Ergoday zorg met als thema de gezonde medewerkers. In de voormiddag stonden plenaire sessies op het programma die het belang van ergonomie in de zorg duidelijk maakten. In de namiddag waren er vijf workshops waarin praktijk gedemonstreerd en geoefend werd. Het was een...
Read more

Maand van de Ergonomie

Oktober is "Maand van de Ergonomie". Daarom heeft de VerV drie posters ontwikkeld voor kantoor, zorg en industrie. Download je poster en zet zo ergonomie mee in de kijker.   Op 8 oktober is er de Ergoday Zorg te Affligem met als thema "Gezonde medewerkers". In de voormiddag staan er plenaire...
Read more

Ergonomie en telewerken

Donderdag 19 september is nationale telewerkdag. Een mooie gelegenheid om de consensus rond "Ergonomie en telewerken" van de Vlaamse Ergonomie Vereniging (VerV) te lanceren. Telewerk is ook beeldschermwerk. Ergonomie thuis is een gedeelde verantwoordelijkheid. Lees consensus "Telewerken en...
Read more

Premus 2019 met Ruth Costers

Van 2 tot 5 september vond in Bologna het 10de Premus congres plaats over de preventie van musculoskeletale aandoeningen. Het thema was van onderzoek naar evidence based interventies en praktijken. Tussen de sprekers was ook een VerV lid te bespeuren. Ruth Costers stelde het ontwerp van een...
Read more