Premus 2016: een overzicht
Dit wetenschappelijk congres over de preventie van musculoskeletale aandoeningen vond dit jaar plaats in Toronto. Nieuwe ontwikkelingen op vlak van onderzoek kwamen hier uitgebreid aan bod.
1.Reviews
De denkoefening die hier aan bod kwam, is hoe een wetenschappelijke review kan bijdragen tot het (politiek) beleid. Een opsomming van resultaten van artikels haalt weinig uit in praktijk. Het betrekken van de verschillende stakeholders in de methodologie en het bespreken van de resultaten creëert wel een groter draagvlak. De wetenschap zal hier wat toegevingen moeten doen. Het is weinig zinvol om van 3000 studies er maar 15 over te houden om dan vervolgens een beperkt bewijs van ergonomische interventies te concluderen wegens het lage aantal studies...
2. Inertial sensors
Dit zijn sensoren gebaseerd op zwaartekracht (vb. accelerometers). Het voordeel is dat ze eenvoudig te bevestigen zijn en een 3D weergave van het menselijk lichaam mogelijk maken. Voor eenvoudige bewegingen zoals vooroverbuigen in de rug, blijken deze sensoren goed dienst te doen. Voor complexe handbewegingen blijft de nauwkeurigheid nog beperkt. Voor het verklaren van rugklachten blijkt wel meer nodig dan enkel de parameters hoeveelheid of duur van de rugbuiging.
3. Langdurig staan
Met alle aandacht voor minder zitten, lijkt men soms te vergeten dat lang rechtstaan ook belastend is voor rug en benen. Een stasteun kan de spieractiviteit in beide regio’s verlichten. Naarmate men ouder wordt, is men meer gevoelig voor langdurig staan. Die vermoeidheid blijft ook voortduren na het werk zelf. Een stamat heeft daarbij weinig effect. Beperkt wandelen heeft meer resultaat, maar er is nog steeds vermoeidheid te zien. Het gaat hier over langer dan 5u staan per dag. Toch blijkt uit studies in productie dat meer dan de helft van de jobs 75% staand wordt uitgevoerd. Dat is gerelateerd aan rugklachten, dikke benen, spataders, enz...
4. Sedentarisme
Studies rond het langdurig zitten richten zich op het meten van het zitgedrag. Een subjectieve bevraging blijkt weinig nauwkeurig. De draagbare polsbandjes zijn goed voor beweging, maar niet voor zittijden. Accelerometers op het bovenbeen of bovenarm lijken wel meer nauwkeurige zittijden op te leveren. Als oplossing wordt gekeken naar zit-statafels. In combinatie met opleiding en coaching kan de zittijd succesvol verminderd worden.
5. Smartphones en mobiele devices
Dit topic blijft populair, hoewel smartphone gebruik tot nu toe nog steeds geen professionele activiteit is. De studies tonen inderdaad ongunstige houdingen aan, maar de blootstelling is moeilijk te vergelijken met een productie-arbeider die acht uur per dag fysiek werk doet.
De digitale revolutie zorgt ook voor de ontwikkeling van apps om houdingen, pijn of gedrag continu te registreren. Intensieve opvolging zorgt dat de apps kunnen meten wat ze willen meten, de praktijktoepassingen laten nog wat op zich wachten...
6. Job exposure matrix
De idee van JEM, job exposure matrix, komt neer op het inventariseren van verschillende risico’s per taak of job. Zo bekomt men een uitgebreide lijst van jobs en bijhorende risico’s. Doel is zo over de jobs heen de relatie te ontdekken tussen risicofactoren en overbelastingsklachten. Bijvoorbeeld bij poetsen komen carpal tunnel klachten duidelijk meer naar voor. Voor deze job is het draaien van de polsen in combinatie met kracht aangevinkt als risicofactor. Wanneer dit voor jobs met diezelfde risicofactoren ook het geval is, kan men zo carpal tunnel gaan voorspellen. Dit kadert in het verzamelen van big data, wat momenteel wel leeft...
7. Participatieve ergonomie
Tot slot waren er ook nog een hele reeks onderzoeken die de positieve effecten van participatieve ergonomie ontdekt hebben. Door de medewerkers zelf te betrekken in analyse en oplossing, bekomt men heel specifieke informatie en inzichten. Ergonomie wordt dan ook een breder begrip dan louter het fysieke aspect. De werkorganisatie, de werkdruk, omgevingsfactoren, enz... komen ook naar voor. Deze aspecten worden vaak vergeten bij een micro-ergonomische benadering van een werkplek.
Interessante topics op dit congres. In het kader van een onderbouwde ergonomie, is het steeds zinvol eens te grasduinen door de abstracts: link naar congresboek