Verslag "Mensgericht ontwerpen"

Op 7 november was het verzamelen geblazen in Leuven voor de masterclass "Mensgericht ontwerpen". Aan de hand van praktijkvoorbeelden en een oefening werd de systeemaanpak van ergonomie als ontwerpdiscipline toegelicht. Spreker van de dag was Sjoerd Reinstra. Hij maakte de leidende rol duidelijk die een ergonoom kan spelen vanaf het begin van het ontwerpproces. Knap!

Presentatie Masterclass Mensgericht Ontwerpen (.pdf)

Systeemaanpak
Een kort loopje doorheen de geschiedenis leidde tot het doel van ergonomie: ontwerpen voor een goede prestatie, veiligheid, gezondheid en comfort van de gebruikers. Daarvoor is een systeembenadering vereist. Dit betekent dat men de interactie tussen mens en machine in een breed perspectief bekijkt met aandacht voor omgeving, tijd, enz... Dit gaat verder dan de zogenaamde "minimale ergonomie" die erop gericht is om zo goedkoop mogelijk te zijn of strikt te voldoen aan de wetgeving.

Ontwerpproces
Een ontwerp van een nieuwe werkpost is een serieus project. De opdrachtgever engageert zich in een proces dat bestaat uit verschillende stappen: voorbereiding, analyse, ontwerp, uitvoeren, realisatie en evaluatie.

- In de voorbereiding worden de systeemgrenzen en randvoorwaarden bepaald. In het herontwerp van een sorteerwerkplek in een postcentrum, kunnen bijvoorbeeld de postzakken of bakken niet aangepast worden. Het systeem speelt zich dus af binnen de fysieke ruimte van de postsorteerder. Tijd, geld, projectcoördinatie,... zijn randvoorwaarden die vanaf het begin duidelijk moeten zijn.

- Een grondige analyse vraagt zijn tijd en een participatieve aanpak. In de formele analyse tracht men te achterhalen wat er dient te gebeuren en hoe deze taken/handelingen uitgevoerd worden. Dit kan aan de hand van documenten zoals grondplan, uurroosters, RIE, enz... Andere mogelijkheid zijn interviews of enquêtes. Veel informatie wordt ook gehaald door te observeren, eenvoudig door mee te lopen tot complex door videoregistratie. Al deze informatie moet vervolgens gestructureerd worden om te komen tot een programma van eisen. Deze zijn cruciaal in het ontwerpproces. Ze bepalen de verdere ontwerpoplossingen.

- Ontwerpen gebeurt op basis van het programma van eisen, van algemeen naar specifiek. Op een vlekkenplan kan een eerst schetsontwerp getoond worden. Dit heeft nog niet mooi uitgetekend te zijn, het is een instrument om het gesprek met de gebruikers aan te gaan. Na een eerste overlegronde kan men een aantal functionele ontwerpen maken, dat al concreter zijn. Hierover kunnen de gebruikers voor- en nadelen opsommen en aanpassingen voorstellen. Wanneer het ontwerp een meer definitieve vorm krijgt, kan een mock up gemaakt worden om te testen in realiteit.

- Daarna volgen de stappen van uitvoeren, realisatie en evaluatie. Gebruikersparticipatie in al deze stappen blijft een belangrijke meerwaarde. Meest interessant is als dezelfde groep gebruikers vanaf het begin het hele proces mee doorloopt. Dit creëert draagvlak en betrokkenheid, het is "hun" ontwerp.

In de namiddag volgde een praktijkoefening rond een sorteerlijn in een postcentrum. In groepjes werd er gediscussieerd en gebrainstormd over nieuwe oplossingsmogelijkheden. Het was een interessante ervaring om te zien hoe collega's de zaken aanpakken en samen tot iets nieuws te komen. Het was een aangename en onderhoudende masterclass, waarbij we goed verzorgd werden door de mensen van het Park Inn hotel.

Nieuws

Werkgroep indienststelling

Begin april starten we met een nieuwe werkgroep rond ergonomie bij indienststelling. Om een goed beeld te krijgen van de huidige aanpak binnen verschillende organisaties, vragen we om voorbeelden of templates van een indienststellingsverslag te delen. Dit kan eenvoudig door een e-mail te sturen...
Lees meer

Webinar "Evidence based kantoorergonomie"

Binnen de specialisatie ergonomie kwamen twee interessante papers aan bod rond curved monitors en blauw licht. Deze topics vormden de basis van deze evidence based webinar rond kantoorergonomie. Hieronder vind je voor beide topics de opname en de gebruikte slides. Lees meer:...
Lees meer

Spreker in de kijker - Edelhart Kempeneers

Op 25 maart 2025 organiseren we opnieuw een Ergoday Kantoor, dit keer met als thema 'AI op kantoor'. Tijdens deze studiedag verkennen we de impact van AI op ons werk en welzijn samen met enkele boeiende sprekers, waaronder Edelhart Kempeneers.  Wie ben je en wat is je link met ergonomie? Ik...
Lees meer

Studiedag "Goede praktijken in ergonomie" 2025

Met de studiedag "Goede praktijken in ergonomie" ofwel de Nieuwjaarsontmoeting opende VerV het nieuwe jaar. Tijdens de studiedag kwamen succesverhalen uit de zorg, kantoor en industrie aan bod. Ook de Erkende Ergonomen kregen de kans hun goede praktijken toe te...
Lees meer

Prebes Awards niveau I - ergonomie

Tijdens de Prebes Awards werden de beste eindwerken binnen de opleidingen preventieadviseur in de bloemetjes gezet. Bij de preventieadviseur niveau I opleiding was Danielle Bellon genomineerd met een eindwerk over ergonomie. Daarom zetten we dit graag in de kijker. Wie ben je, waar werk je en wat...
Lees meer

Spreker in de kijker - Candice De Windt

Op 21 januari 2025 organiseren we opnieuw de studiedag 'Goede praktijken in ergonomie'. Tijdens deze nieuwjaarsontmoeting staan er enkele sprekers op het programma en die laten we graag op voorhand al even aan het woord. Wie ben je en wat is je link met ergonomie? Ik ben Candice De Windt en ik werk...
Lees meer

Prebes Awards niveau II - ergonomie

Tijdens de Prebes Awards werden de beste eindwerken binnen de opleidingen preventieadviseur in de bloemetjes gezet. Bij de preventieadviseur niveau II opleiding was Sara Peeters genomineerd met een eindwerk over ergonomie. Daarom zetten we dit graag in de kijker. Wie ben je, waar werk je en wat is...
Lees meer

Lidgeld VerV 2025

Het lidgeld bij VerV voor 2025 bedraagt 75€. Begin januari zal hiervoor een factuur doorgestuurd worden. Betalen kan via overschrijving op het rekeningnummer: BE49 363 163 574 271. Wie zich bij het Ergonomiecongres lid heeft gemaakt, hoeft in 2025 geen nieuwe bijdrage te betalen. Ook de studenten...
Lees meer

Bedrijfsbezoek Barco

Op 22 november ging VerV op bedrijfsbezoek bij Barco, internationaal bekend voor het ontwerpen en ontwikkelen van visualisatieoplossingen. Verv kreeg een interessante toelichting over ClickShare, een draadloos presentatiesysteem ontwikkeld door Barco. Vooral bedoeld om in de wereld van hybride...
Lees meer

Spreker in de kijker - Bart Motmans

Op 21 januari 2025 organiseren we opnieuw de studiedag 'Goede praktijken in ergonomie'. Tijdens deze nieuwjaarsontmoeting staan er enkele sprekers op het programma en die laten we graag op voorhand al even aan het woord.  Wie ben je en wat is je link met ergonomie?  Ik ben Bart Motmans,...
Lees meer