Verslag "Mensgericht ontwerpen"

Op 7 november was het verzamelen geblazen in Leuven voor de masterclass "Mensgericht ontwerpen". Aan de hand van praktijkvoorbeelden en een oefening werd de systeemaanpak van ergonomie als ontwerpdiscipline toegelicht. Spreker van de dag was Sjoerd Reinstra. Hij maakte de leidende rol duidelijk die een ergonoom kan spelen vanaf het begin van het ontwerpproces. Knap!

Presentatie Masterclass Mensgericht Ontwerpen (.pdf)

Systeemaanpak
Een kort loopje doorheen de geschiedenis leidde tot het doel van ergonomie: ontwerpen voor een goede prestatie, veiligheid, gezondheid en comfort van de gebruikers. Daarvoor is een systeembenadering vereist. Dit betekent dat men de interactie tussen mens en machine in een breed perspectief bekijkt met aandacht voor omgeving, tijd, enz... Dit gaat verder dan de zogenaamde "minimale ergonomie" die erop gericht is om zo goedkoop mogelijk te zijn of strikt te voldoen aan de wetgeving.

Ontwerpproces
Een ontwerp van een nieuwe werkpost is een serieus project. De opdrachtgever engageert zich in een proces dat bestaat uit verschillende stappen: voorbereiding, analyse, ontwerp, uitvoeren, realisatie en evaluatie.

- In de voorbereiding worden de systeemgrenzen en randvoorwaarden bepaald. In het herontwerp van een sorteerwerkplek in een postcentrum, kunnen bijvoorbeeld de postzakken of bakken niet aangepast worden. Het systeem speelt zich dus af binnen de fysieke ruimte van de postsorteerder. Tijd, geld, projectcoördinatie,... zijn randvoorwaarden die vanaf het begin duidelijk moeten zijn.

- Een grondige analyse vraagt zijn tijd en een participatieve aanpak. In de formele analyse tracht men te achterhalen wat er dient te gebeuren en hoe deze taken/handelingen uitgevoerd worden. Dit kan aan de hand van documenten zoals grondplan, uurroosters, RIE, enz... Andere mogelijkheid zijn interviews of enquêtes. Veel informatie wordt ook gehaald door te observeren, eenvoudig door mee te lopen tot complex door videoregistratie. Al deze informatie moet vervolgens gestructureerd worden om te komen tot een programma van eisen. Deze zijn cruciaal in het ontwerpproces. Ze bepalen de verdere ontwerpoplossingen.

- Ontwerpen gebeurt op basis van het programma van eisen, van algemeen naar specifiek. Op een vlekkenplan kan een eerst schetsontwerp getoond worden. Dit heeft nog niet mooi uitgetekend te zijn, het is een instrument om het gesprek met de gebruikers aan te gaan. Na een eerste overlegronde kan men een aantal functionele ontwerpen maken, dat al concreter zijn. Hierover kunnen de gebruikers voor- en nadelen opsommen en aanpassingen voorstellen. Wanneer het ontwerp een meer definitieve vorm krijgt, kan een mock up gemaakt worden om te testen in realiteit.

- Daarna volgen de stappen van uitvoeren, realisatie en evaluatie. Gebruikersparticipatie in al deze stappen blijft een belangrijke meerwaarde. Meest interessant is als dezelfde groep gebruikers vanaf het begin het hele proces mee doorloopt. Dit creëert draagvlak en betrokkenheid, het is "hun" ontwerp.

In de namiddag volgde een praktijkoefening rond een sorteerlijn in een postcentrum. In groepjes werd er gediscussieerd en gebrainstormd over nieuwe oplossingsmogelijkheden. Het was een interessante ervaring om te zien hoe collega's de zaken aanpakken en samen tot iets nieuws te komen. Het was een aangename en onderhoudende masterclass, waarbij we goed verzorgd werden door de mensen van het Park Inn hotel.

Nieuws

SPREKER IN DE KIJKER - BRAM SOREL

Het Ergonomiecongres op 24 oktober 2023 komt er snel aan. Graag laten we ook de sprekers aan het woord over hun sessie en verwachtingen. Bram Sorel is als preventieadviseur en ergonoom werkzaam bij Familiezorg West-Vlaanderen. Daarnaast rondt hij binnenkort zijn opleiding preventieadviseur...
Lees meer

Key note speaker - Paul Kuijer

Het Ergonomiecongres opent dit jaar met een key note over de preventie van werkgerelateerde klachten aan het bewegingsapparaat. Paul Kuijer van de Vrije Universiteit Amstedam deelt graag zijn ideeën in zijn voordracht “Doorbreek de cyclus van werkplek naar spreekkamer bij lichamelijk zwaar...
Lees meer

Webinar 10-10-10 campagne

In oktober, de maand van ergonomie, vond ook dit jaar de 10-10-10 campagne plaats: op 10 oktober om 10u het zitten 10 minuten onderbreken. Deze campagne zetten we kracht bij door het organiseren van een webinar rond sedentair gedrag. In een interactive webinar gaf Leen Van Brussel van het Vlaams...
Lees meer

Projectgroep KWS

De projectgroep KWS (klinisch werkstation) heeft als doel om de MK5 (mobiliteitsklassen) op een meer gebruiksvriendelijke manier te implementeren in het elektronisch patiëntendossier (EPD). Hiervoor staat een overleg gepland op 2 en 30 november van 15u tot 16u30. Wil je hieraan meewerken, schrijf...
Lees meer

Posters "Maand van de ergonomie"

Oktober is de maand van de ergonomie. Dit is de uitgelezen moment om ergonomie in de kijker te zetten binnen jouw bedrijf of bij je klanten. Vind hieronder het beeldmateriaal (posters en afbeeldingen) dat je vrij kan gebruiken in het Nederlands, Frans en Engels: Posters: Afbeeldingen:
Lees meer

10-10-10 op school

Dit jaar mikken VerV en Gezond Leven met de 10-10-10 campagne ook op scholen, hogescholen en universiteiten. Dat is op 10 oktober om 10 uur het zitten 10 minuten onderbreken. Heb je kinderen, scholieren, studenten die nog naar school gaan, informeer alvast de leerkrachten of scholen. Doe mee, maak...
Lees meer

10-10-10 mee in de kijker zetten?

Zet 10-10-10 mee in de kijker en download hier alle campagnebeelden en campagneteksten: 1. De campagnebeelden in de verschillende formaten en talen 1200 x 628 (LinkedIn/Facebook/mailbanner): NL – FR – EN 1080 x 1350 (Instagram ): NL – FR – EN 1920 x 1080 (achtergrond Teams/Skype): NL – FR –...
Lees meer

10-10-10 campagne

Sta op 10 oktober om 10 uur, 10 minuten recht! Met deze oproep willen VerV en Vlaams Instituut Gezond Leven iedereen met een zittend beroep vragen om te "wisselwerken". Dat betekent: het zitten 10 minuten onderbreken, en in plaats daarvan rechtstaan of bewegen. Dat is gezond, goed voor je...
Lees meer

In memoriam - Jos Blik

Op 7 september is Jos blik van ons heengegaan. Jos was model en ervaringsdeskundige op gebied van obesitas. Samen met Zwaartepunt was hij pionier in Nederland en in Vlaanderen in de kennis van het begeleiden, verplaatsen en tillen van zorgvragers met obesitas. Deelnemers aan vormingen leerden heel...
Lees meer

Spreker in de kijker - Lieven Eeckelaert

Het Ergonomiecongres op 24 oktober 2023 komt er snel aan. Graag laten we ook de sprekers aan het woord over hun sessie en verwachtingen. Lieven Eeckelaert werkt bij Workitect aan werkbaar werk en geeft graag uitleg hoe de arbeidsorganisatie daartoe kan bijdragen. Wat ga je vertellen op het...
Lees meer