Verslag "Mensgericht ontwerpen"

Op 7 november was het verzamelen geblazen in Leuven voor de masterclass "Mensgericht ontwerpen". Aan de hand van praktijkvoorbeelden en een oefening werd de systeemaanpak van ergonomie als ontwerpdiscipline toegelicht. Spreker van de dag was Sjoerd Reinstra. Hij maakte de leidende rol duidelijk die een ergonoom kan spelen vanaf het begin van het ontwerpproces. Knap!

Presentatie Masterclass Mensgericht Ontwerpen (.pdf)

Systeemaanpak
Een kort loopje doorheen de geschiedenis leidde tot het doel van ergonomie: ontwerpen voor een goede prestatie, veiligheid, gezondheid en comfort van de gebruikers. Daarvoor is een systeembenadering vereist. Dit betekent dat men de interactie tussen mens en machine in een breed perspectief bekijkt met aandacht voor omgeving, tijd, enz... Dit gaat verder dan de zogenaamde "minimale ergonomie" die erop gericht is om zo goedkoop mogelijk te zijn of strikt te voldoen aan de wetgeving.

Ontwerpproces
Een ontwerp van een nieuwe werkpost is een serieus project. De opdrachtgever engageert zich in een proces dat bestaat uit verschillende stappen: voorbereiding, analyse, ontwerp, uitvoeren, realisatie en evaluatie.

- In de voorbereiding worden de systeemgrenzen en randvoorwaarden bepaald. In het herontwerp van een sorteerwerkplek in een postcentrum, kunnen bijvoorbeeld de postzakken of bakken niet aangepast worden. Het systeem speelt zich dus af binnen de fysieke ruimte van de postsorteerder. Tijd, geld, projectcoördinatie,... zijn randvoorwaarden die vanaf het begin duidelijk moeten zijn.

- Een grondige analyse vraagt zijn tijd en een participatieve aanpak. In de formele analyse tracht men te achterhalen wat er dient te gebeuren en hoe deze taken/handelingen uitgevoerd worden. Dit kan aan de hand van documenten zoals grondplan, uurroosters, RIE, enz... Andere mogelijkheid zijn interviews of enquêtes. Veel informatie wordt ook gehaald door te observeren, eenvoudig door mee te lopen tot complex door videoregistratie. Al deze informatie moet vervolgens gestructureerd worden om te komen tot een programma van eisen. Deze zijn cruciaal in het ontwerpproces. Ze bepalen de verdere ontwerpoplossingen.

- Ontwerpen gebeurt op basis van het programma van eisen, van algemeen naar specifiek. Op een vlekkenplan kan een eerst schetsontwerp getoond worden. Dit heeft nog niet mooi uitgetekend te zijn, het is een instrument om het gesprek met de gebruikers aan te gaan. Na een eerste overlegronde kan men een aantal functionele ontwerpen maken, dat al concreter zijn. Hierover kunnen de gebruikers voor- en nadelen opsommen en aanpassingen voorstellen. Wanneer het ontwerp een meer definitieve vorm krijgt, kan een mock up gemaakt worden om te testen in realiteit.

- Daarna volgen de stappen van uitvoeren, realisatie en evaluatie. Gebruikersparticipatie in al deze stappen blijft een belangrijke meerwaarde. Meest interessant is als dezelfde groep gebruikers vanaf het begin het hele proces mee doorloopt. Dit creëert draagvlak en betrokkenheid, het is "hun" ontwerp.

In de namiddag volgde een praktijkoefening rond een sorteerlijn in een postcentrum. In groepjes werd er gediscussieerd en gebrainstormd over nieuwe oplossingsmogelijkheden. Het was een interessante ervaring om te zien hoe collega's de zaken aanpakken en samen tot iets nieuws te komen. Het was een aangename en onderhoudende masterclass, waarbij we goed verzorgd werden door de mensen van het Park Inn hotel.

Nieuws

Bedrijfsbezoek Audi Brussels

Op 29 februari was VerV te gast bij Audi Brussels voor een bedrijfsbezoek en een uiteenzetting over hoe ze ergonomie aanpakken. Een interessante rondgang liet zien hoe een elektrische wagen wordt opgebouwd en hoe ergonomie reeds in het ontwerp was geïntegreerd. Naast deze heel preventieve aanpak,...
Lees meer

Spreker in de kijker - Steven Amandels

Op 19 maart 2024 staat de Ergoday Kantoor opnieuw gepland. Het vertrekpunt is de vernieuwde praktijkrichtlijn kantoorinrichting en de toepassing ervan in de praktijk. Op het programma staan verschillende sprekers die hun case study komen toelichten, waaronder Steven Amandels. Wie ben je en wat is...
Lees meer

Bedrijfsbezoek Politie Antwerpen

Op 22 februari was VerV te gast in het nieuwe Mastergebouw van de Politie Antwerpen. Dit beantwoordt aan de WELL Building Standard voor gezonde gebouwen. Tijdens de inspirerende rondgang kwamen de concepten beweging, geluid, verlichting en klimaat ruim aan bod. De projectleider van dit...
Lees meer

Uitwisselingsproject eUlift

In het kader van het Europees onderzoeksproject eUlift was er een uitwisseling tussen studenten van België en Litouwen. Een week lang stond het leren, lesgeven en trainen van het verplaatsen in de zorg centraal. De resultaten van het onderzoeksproject, het handboek en educatieve filmpjes, werden...
Lees meer

Nieuwe bestuursleden van VerV

VerV houdt als vzw jaarlijks een algemene ledenvergadering. Dat is een combinatie van de adviesgroep met de bestuursleden. Naast de gezonde financiële situatie werd daar ook gestemd over nieuwe bestuursleden van VerV. Graag verwelkomen we dan ook vijf nieuwe bestuursleden. De focus...
Lees meer

Opstart expertisecentrum ergonomie

VerV gaat van start met een expertisecentrum ergonomie. Dit verenigt de academische instellingen die bezig zijn met wetenschappelijk onderzoek over ergonomie. Doel is een kruisbestuiving te realiseren van theorie en praktijk.  In de eerste plaats zal het expertisecentrum ergonomie...
Lees meer

Spreker in de kijker - Jan Damps

Op 19 maart 2024 staat de Ergoday Kantoor opnieuw gepland. Het vertrekpunt is de vernieuwde praktijkrichtlijn kantoorinrichting en de toepassing ervan in de praktijk. Op het programma staan verschillende sprekers die hun case study komen toelichten, waaronder Jan Damps. Wie ben je en wat is je link...
Lees meer

Anneleen Leyman wint VerV Ergonomieprijs!

Bij de VerV Ergonomieprijs staat het delen van goede praktijken onder ergonomen centraal. Iedereen kan een project indienen dat hij/zij het voorbije jaar heeft gerealiseerd en trots op is. Uit alle inzendingen wordt dan de VerV Ergonomieprijs toegekend. Winnaar van de VerV Ergonomieprijs 2023 was...
Lees meer

Studiedag "Goede praktijken in ergonomie" 2024

Het nieuwe ergonomiejaar gaat traditiegetrouw van start met de studiedag "Goede praktijken in ergonomie" of de Nieuwjaarsontmoeting. Deze inspirerende studiedag bood een mix van onderzoek en praktijk rond kantoor, zorg en industrie. Naast bijscholen is dit ook een moment om elkaar te ontmoeten en...
Lees meer

Spreker in de kijker - Els De Wael

Op 19 maart 2024 staat de Ergoday Kantoor opnieuw gepland. Het vertrekpunt is de vernieuwde praktijkrichtlijn kantoorinrichting en de toepassing ervan in de praktijk. Op het programma staan verschillende sprekers die hun case study komen toelichten, waaronder Els De Wael.  Wie ben je en...
Lees meer