Kerncijfers ergonomie in België 2020

Van de Belgische werknemers met werkgerelateerde gezondheidsklachten is dit bij 57% te wijten aan lichamelijke klachten. Dat blijkt uit de kerncijfers voor ergonomie in België 2020 van VerV, de Beroepsvereniging voor Ergonomie, gebaseerd op een Europese studie in de 27 lidstaten. De werkgebonden rug-, schouder- en knieklachten komen bovendien meer dan dubbel zo vaak voor als de psychosociale klachten. In de preventie van ziekteverzuim en het streven naar werkbaar werk, dient er meer aandacht te gaan naar ergonomie. Dat is het werk aanpassen aan de mens. Bijna een kwart van deze medewerkers met fysieke klachten geven immers aan hun job niet te kunnen volhouden tot 60 jaar.

 Bekijk de factsheet met kerncijfers ergonomie in België 2020 (.pdf) 

Fysieke belasting is een belangrijke oorzaak
De fysieke klachten te wijten aan het werk zijn vooral in de bouw, de zorg, de productiesector en de logistiek aanwezig. Deze sectoren worden gekenmerkt door veel tillen en verplaatsen van zware lasten. Toch is de meest voorkomende fysieke risicofactor het langdurig zitten. Bij 74% van de jobs dienen werknemers meer dan een kwart van hun werktijd te zitten. Een groot deel hiervan zijn uiteraard de bureelwerkers.

Hoewel hoge krachten een belangrijke risicofactor op fysieke overbelasting zijn, komen de risicofactoren staand werken (69%), repetitief werk (61%) en een ongunstige werkhouding (43%) ook vaak voor. De ergonoom is de specialist in het analyseren van deze risicofactoren en het bedenken van oplossingen om het werk minder zwaar te maken. In de genoemde sectoren is nog heel wat vooruitgang te boeken.

Klachten aan het bewegingsapparaat zijn alomtegenwoordig
Twee derde van de werknemers geeft aan dat ze het voorbije last hebben gehad aan rug, bovenste ledematen en/of onderste ledematen. Bij bijna de helft van de werknemers was dat aan de rug (46%). De klachten aan de schouders, nek en polsen werden door 44% genoemd. Deze klachten zijn minder gekend, maar komen bijna even vaak voor als rugklachten. De top drie van lichamelijke klachten wordt vervolledigd door 36% van de Belgische werknemers die klachten aan heupen, knieën of voeten vermeldden tijdens de afgelopen twaalf maanden.

Tabel: % klachten aan het bewegingsapparaat tijdens de voorbije 12 maanden

De cijfers van de beroepsziektes ondersteunen deze trends. Van alle erkende beroepsziektes waren 69% gerelateerd aan locomotorische klachten. De topper daarbij zijn peesaandoeningen aan de bovenste ledematen. Deze zijn goed voor 33% van alle aanvragen van beroepsziektes. Kenmerkend aan een beroepsziekte is dat er een rechtstreeks en oorzakelijk verband is met het werk. Met andere woorden, het werk is de oorzaak. Dat stemt toch tot nadenken...

Nood aan ergonomie
De hoge cijfers van klachten aan het bewegingsapparaat zetten ergonomie met stip op de agenda. De fysieke belasting van het werk moet omlaag. Binnen de maatschappelijke thema’s van werkbaar werk, langer werken, zware beroepen en langdurig zieken, dient meer aandacht te zijn voor ergonomie. Voor preventie- en HR-diensten is ergonomie dé ideale hefboom om werk meer werkbaar te maken en het ziekteverzuim in te dijken.