Kerncijfers ergonomie in België 2020

Van de Belgische werknemers met werkgerelateerde gezondheidsklachten is dit bij 57% te wijten aan lichamelijke klachten. Dat blijkt uit de kerncijfers voor ergonomie in België 2020 van VerV, de Beroepsvereniging voor Ergonomie, gebaseerd op een Europese studie in de 27 lidstaten. De werkgebonden rug-, schouder- en knieklachten komen bovendien meer dan dubbel zo vaak voor als de psychosociale klachten. In de preventie van ziekteverzuim en het streven naar werkbaar werk, dient er meer aandacht te gaan naar ergonomie. Dat is het werk aanpassen aan de mens. Bijna een kwart van deze medewerkers met fysieke klachten geven immers aan hun job niet te kunnen volhouden tot 60 jaar.

 Kerncijfers ergonomie in België 2020 (.pdf)
Chiffres clés de l'ergonomie en Belgique 2020 (.pdf)


Fysieke belasting is een belangrijke oorzaak
De fysieke klachten te wijten aan het werk zijn vooral in de bouw, de zorg, de productiesector en de logistiek aanwezig. Deze sectoren worden gekenmerkt door veel tillen en verplaatsen van zware lasten. Toch is de meest voorkomende fysieke risicofactor het langdurig zitten. Bij 74% van de jobs dienen werknemers meer dan een kwart van hun werktijd te zitten. Een groot deel hiervan zijn uiteraard de bureelwerkers.

Hoewel hoge krachten een belangrijke risicofactor op fysieke overbelasting zijn, komen de risicofactoren staand werken (69%), repetitief werk (61%) en een ongunstige werkhouding (43%) ook vaak voor. De ergonoom is de specialist in het analyseren van deze risicofactoren en het bedenken van oplossingen om het werk minder zwaar te maken. In de genoemde sectoren is nog heel wat vooruitgang te boeken.

Klachten aan het bewegingsapparaat zijn alomtegenwoordig
Twee derde van de werknemers geeft aan dat ze het voorbije last hebben gehad aan rug, bovenste ledematen en/of onderste ledematen. Bij bijna de helft van de werknemers was dat aan de rug (46%). De klachten aan de schouders, nek en polsen werden door 44% genoemd. Deze klachten zijn minder gekend, maar komen bijna even vaak voor als rugklachten. De top drie van lichamelijke klachten wordt vervolledigd door 36% van de Belgische werknemers die klachten aan heupen, knieën of voeten vermeldden tijdens de afgelopen twaalf maanden.

Tabel: % klachten aan het bewegingsapparaat tijdens de voorbije 12 maanden

         Rug                   Bovenste ledematen Onderste ledematen
Bouw 52% 54% 41%
Zorg 47% 46% 31%
Productie 46% 43% 28%
Logistiek en transport 46% 37% 26%

De cijfers van de beroepsziektes ondersteunen deze trends. Van alle erkende beroepsziektes waren 69% gerelateerd aan locomotorische klachten. De topper daarbij zijn peesaandoeningen aan de bovenste ledematen. Deze zijn goed voor 33% van alle aanvragen van beroepsziektes. Kenmerkend aan een beroepsziekte is dat er een rechtstreeks en oorzakelijk verband is met het werk. Met andere woorden, het werk is de oorzaak. Dat stemt toch tot nadenken...

Nood aan ergonomie
De hoge cijfers van klachten aan het bewegingsapparaat zetten ergonomie met stip op de agenda. De fysieke belasting van het werk moet omlaag. Binnen de maatschappelijke thema’s van werkbaar werk, langer werken, zware beroepen en langdurig zieken, dient meer aandacht te zijn voor ergonomie. Voor preventie- en HR-diensten is ergonomie dé ideale hefboom om werk meer werkbaar te maken en het ziekteverzuim in te dijken.
 

Nieuws

Feedback VerV website

VerV plant om zijn website te vernieuwen. Ergonomie stelt de gebruikers centraal in het ontwerp en dat zijn jullie! Daarom nodigt VerV je uit om feedback te geven hoe je vandaag de website gebruikt en hoe een nieuwe VerV website er zou moeten uitzien. Ben je geïnteresseerd? Kom dan naar deze...
Lees meer

Webinar zitgedrag en gezondheid

Naar aanleiding van de 10-10-10 campagne organiseren VerV en Gezond Leven een webinar rond minder zitten op kantoor. Deze webinar bekijkt het zitgedrag en de invloed op gezondheid vanuit een wetenschappelijke bril. Sofie Compernolle bespreekt waarom mensen zoveel zitten, maar ook realistische...
Lees meer

Webinar "Wisselwerken op school" - 09/10

Naar aanleiding van de 10-10-10 campagne organiseren VerV en Gezond Leven een webinar rond wisselwerken op school. Femke De Meester zal de mogelijkheden van wisselwerken op school toelichten en het materiaal dat Gezond Leven hiervoor ontwikkelde. Dat zal ze vervolgens illustreren met een...
Lees meer

Webinar praktijkrichtlijn "Ergonomie in het onderwijs" - 29/08

Bij de start van het nieuwe schooljaar vestigt VerV de aandacht op ergonomie op school. Op 29/08 om 13u wordt in een webinar de nieuwe VerV praktijkrichtlijn "Ergonomie in het secundair onderwijs" voorgesteld. Deze is opgebouwd rond vijf topics: 1. Meubilair op maat van de leerling 2. Zitten kunnen...
Lees meer

Webinar nieuwe NPR1813

Op 9 september 2025 organiseert VerV een webinar rond de nieuwe Nederlandse Praktijkrichtlijn, NPR1813. Deze wordt vaak gehanteerd in het definiëren van een ergonomische bureaustoel of nog breder kantoormeubelen. Begin dit jaar kende NPR 1813 een update om meer in lijn te liggen met de Europese...
Lees meer

Bedrijfsbezoek WZC Burenhof - 6/11/2025

VerV nodigt je graag uit voor een inspirerend bedrijfsbezoek aan het nieuwbouwproject woonzorgcentrum Burenhof, onderdeel van Woonzorgnet-Dijleland. Woonzorgcentrum Burenhof is een kleinschalig genormaliseerd woonzorgproject in gebruik genomen op 1 juli 2025, bestaande uit 5 woningen van telkens 8...
Lees meer

Evaluatie nieuwe wetgeving ergonomie

De nieuwe wetgeving ergonomie in 2024 heeft de aandacht voor ergonomie en preventie van MSA verhoogd, maar de grote veranderingen blijven vooralsnog uit. Minder lichamelijke klachten door het inzetten van ergonomie vanaf het ontwerp van nieuwe werkposten was immers het doel. Na een eerste campagne...
Lees meer

Congres Navorming 2025

Het Congres Navorming van het Veiligheidsinstituut (AP Hogeschool) is een jaarlijkse bijscholing voor preventieadviseurs en daar mag ergonomie uiteraard niet ontbreken. Vanuit VerV geven we telkens invulling aan de sessies, dit jaar cognitieve ergonomie en de ontwerprichtlijnen ergonomie. Er was...
Lees meer

Intervisie "Vallen in thuiszorg" - 03/06

Op 3 juni was VerV te gast bij Wit-Gele Kruis West-Vlaanderen in Brugge voor een intervisie rond "Vallen in de thuiszorg". Hieronder lees je het verslag, de presentatie vind je hier. Korte voorstellingen  De intervisie werd gestart met een korte voorstelling van enkele zorg- en...
Lees meer

Bedrijfsbezoek Belpaire gebouw Vlaamse Overheid - 21/11/2025

Het Belpaire kantoorgebouw van de Vlaamse overheid zet sterk in op toegankelijkheid en streeft naar een toegankelijkheidslabel met score A++. Tijdens een begeleid bezoek krijg je een overzicht van de maatregelen en aanpassingen die zijn doorgevoerd om het gebouw ergonomisch en toegankelijk te...
Lees meer