VerV tool Staand werken

Staand werk is werk dat in verticale houding op de voeten plaatsvindt, onafhankelijk van de duur en de dynamiek van deze houding. Langdurig staand werken is een risico dat in vele sectoren voorkomt, denk maar aan de horeca, retail, gezondheidszorg, logistiek en productie. De gezondheidseffecten mogen niet onderschat worden: pijnklachten benen en lage rug, zware of dikke benen, hartaandoeningen en zwangerschapsgerelateerde problemen. Om het risico op overbelasting tengevolge van het statisch staan en dynamisch wandelen in te schatten, werd de VerV tool staand werken ontwikkeld.

VerV tool "Staand Werken" (.pdf) - FR
Interactief invulblad (.xlsx) - FR
Handleiding VerV tool staand werken (.pdf) - FR

Risicoanalyse
De tool vertrekt van de risicofactoren duur en intensiteit. Dat is enerzijds hoe lang men op dagbasis op de voeten werkt en anderzijds hoe lang men aan één stuk statisch staat. Daarnaast zijn er een aantal verzwarende factoren zoals lichaamstrillingen, temperatuur, werkhouding en ondergrond. Gelukkig zijn er ook effectieve factoren die de impact van het langdurig staan verminderen zoals een stasteun, stamatten, inlegzolen en uiteraard voldoende afwisseling met zitten. Uitgangspunt in de VerV tool staand werken is dat een hele dag statisch staand werken minimum drie aparte pauzes van 15minuten moet hebben. Voor dynamisch wandelen is dat minimum twee pauzes van 15 minuten.

Wetgeving
De Codex VIII-1 Werk- en rustzitplaatsen verplicht de werkgever om dit risico te analyseren. Indien er een verhoogd risico op overbelasting aanwezig is, dan dient de werkgever rustzitplaatsen of werkzitplaatsen ter beschikking ter stellen. Die zittende rusttijd of werktijd moet bovendien minstens 15 minuten duren tijdens de eerste helft van de werkdag en minstens 15 minuten tijdens de tweede helft. Het zittend rusten of werken moet kunnen na 1,5 tot 2,5u staand werken.

Risicoanalyse staand werken
De tool dient om het risico staand werken te kwantificeren en de genomen maatregelen te evalueren. Alle taken waarbij men langer dan twee uur per dag op de voeten werkt en waarbij men langer dan 5 minuten continu op een beperkte zone staat, komen in aanmerking om de tool toe te passen. De ergonoom is de aangewezen persoon om deze risicoanalyse op te maken. In een participatieve aanpak zal hij de risicoscore aanvullen met de kwalitatieve bevindingen en suggesties van de werknemers.

Ontwikkeling tool
De VerV tool staand werken kwam tot stand door de werkgroep industrie die verschillende specialisten verzamelt. Vertrekpunt was de uitgebreide definitie van staand werken, zoals bepaald door FOD WASO (Belgische overheid). Na een literatuurstudie werden de verzwarende en verzachte factoren gedefinieerd en gewogen. Een eerste draftversie van de tool werd uitgetest en aangepast door de leden van de werkgroep industrie. In een tweede ronde werd de tool uitgelegd aan de arbeidsinspectie, externe preventiediensten en opleidingsinstituten ergonomie met de vraag de methode toe te passen op 10 cases. Op basis van deze feedback werd de tool in een definitieve versie gegoten.