Verslag "Mensgericht ontwerpen"

Op 7 november was het verzamelen geblazen in Leuven voor de masterclass "Mensgericht ontwerpen". Aan de hand van praktijkvoorbeelden en een oefening werd de systeemaanpak van ergonomie als ontwerpdiscipline toegelicht. Spreker van de dag was Sjoerd Reinstra. Hij maakte de leidende rol duidelijk die een ergonoom kan spelen vanaf het begin van het ontwerpproces. Knap!

Presentatie Masterclass Mensgericht Ontwerpen (.pdf)

Systeemaanpak
Een kort loopje doorheen de geschiedenis leidde tot het doel van ergonomie: ontwerpen voor een goede prestatie, veiligheid, gezondheid en comfort van de gebruikers. Daarvoor is een systeembenadering vereist. Dit betekent dat men de interactie tussen mens en machine in een breed perspectief bekijkt met aandacht voor omgeving, tijd, enz... Dit gaat verder dan de zogenaamde "minimale ergonomie" die erop gericht is om zo goedkoop mogelijk te zijn of strikt te voldoen aan de wetgeving.

Ontwerpproces
Een ontwerp van een nieuwe werkpost is een serieus project. De opdrachtgever engageert zich in een proces dat bestaat uit verschillende stappen: voorbereiding, analyse, ontwerp, uitvoeren, realisatie en evaluatie.

- In de voorbereiding worden de systeemgrenzen en randvoorwaarden bepaald. In het herontwerp van een sorteerwerkplek in een postcentrum, kunnen bijvoorbeeld de postzakken of bakken niet aangepast worden. Het systeem speelt zich dus af binnen de fysieke ruimte van de postsorteerder. Tijd, geld, projectcoördinatie,... zijn randvoorwaarden die vanaf het begin duidelijk moeten zijn.

- Een grondige analyse vraagt zijn tijd en een participatieve aanpak. In de formele analyse tracht men te achterhalen wat er dient te gebeuren en hoe deze taken/handelingen uitgevoerd worden. Dit kan aan de hand van documenten zoals grondplan, uurroosters, RIE, enz... Andere mogelijkheid zijn interviews of enquêtes. Veel informatie wordt ook gehaald door te observeren, eenvoudig door mee te lopen tot complex door videoregistratie. Al deze informatie moet vervolgens gestructureerd worden om te komen tot een programma van eisen. Deze zijn cruciaal in het ontwerpproces. Ze bepalen de verdere ontwerpoplossingen.

- Ontwerpen gebeurt op basis van het programma van eisen, van algemeen naar specifiek. Op een vlekkenplan kan een eerst schetsontwerp getoond worden. Dit heeft nog niet mooi uitgetekend te zijn, het is een instrument om het gesprek met de gebruikers aan te gaan. Na een eerste overlegronde kan men een aantal functionele ontwerpen maken, dat al concreter zijn. Hierover kunnen de gebruikers voor- en nadelen opsommen en aanpassingen voorstellen. Wanneer het ontwerp een meer definitieve vorm krijgt, kan een mock up gemaakt worden om te testen in realiteit.

- Daarna volgen de stappen van uitvoeren, realisatie en evaluatie. Gebruikersparticipatie in al deze stappen blijft een belangrijke meerwaarde. Meest interessant is als dezelfde groep gebruikers vanaf het begin het hele proces mee doorloopt. Dit creëert draagvlak en betrokkenheid, het is "hun" ontwerp.

In de namiddag volgde een praktijkoefening rond een sorteerlijn in een postcentrum. In groepjes werd er gediscussieerd en gebrainstormd over nieuwe oplossingsmogelijkheden. Het was een interessante ervaring om te zien hoe collega's de zaken aanpakken en samen tot iets nieuws te komen. Het was een aangename en onderhoudende masterclass, waarbij we goed verzorgd werden door de mensen van het Park Inn hotel.

Nieuws

Studiedag "Nieuwe wetgeving ergonomie in praktijk" - 06/06

Eind mei zal de nieuwe wetgeving rond ergonomie en de preventie van msa bekend gemaakt worden. Deze studiedag kijkt naar de toepassing van deze wetgeving in de praktijk. Daarbij speelt de risicoanalyse ergonomie een centrale rol. Een nieuwe methode, Ergoscore, zal worden ingeoefend in groep. Dit is...
Lees meer

Spreker in de kijker - Wim Ven

Op 25 april staat de intervisie rond 3D houdingsanalyse op de planning. Wim Ven is preventieadviseur ergonomie bij IDEWE en zal als moderator de intervisie in goede banen leiden. In dit artikel licht hij toe wat we van deze studiedag mogen verwachten.   Waar staan we vandaag op het gebied...
Lees meer

Ergoday kantoor - 19/03

Tijdens de Ergoday kantoor stonden toepassingen van de vernieuwde praktijkrichtlijn kantoorinrichting centraal. Na een korte quiz rond de stellingen van de praktijkrichtlijn, kwamen verschillende bedrijven hun aanpak toelichten: Colruyt Group, Empreva en Infrabel. Over de concepten van de VerV...
Lees meer

Studiedag 'Van beroepsziekte naar preventie' - 06/06

ANDER PROGRAMMA! Door het verschijnen van de nieuwe wetgeving ergonomie eind mei, is de inhoud van deze studiedag gewijzigd. De toepassing van de nieuwe wetgeving ergonomie in de praktijk zal immers centraal staan. Toch zegt de nieuwe wetgeving ook iets over beroepsziekten en de link naar...
Lees meer

Webinar VerV Tilthermometer - 05/03

De VerV Tilthermometer beoordeelt individueel de mobiliteit van de zorgvrager en bekijkt per transfer welke hulpmiddelen gebruikt worden. De overzichten en grafieken volgen automatisch. Op 5 maart organiseerden we een webinar waar we de VerV Tilthermometer demonstreerden en toonden hoe je deze zelf...
Lees meer

Projectgroep risicoanalyse ergonomie

Wil je graag een nieuwe tool voor de risicoanalyse ergonomie testen? Dan is deze projectgroep iets voor jou! Doelstelling is een snelle en laagdrempelige tool te ontwikkelen waarmee de interne preventieadviseur zelf aan de slag kan gaan. Hierin wordt hij automatisch begeleid doorheen de stappen van...
Lees meer

Intervisie zorg - 07/05

Op 7 mei gaat VerV op bezoek bij woonzorgcentrum Ter Meeren. Het thema van deze intervisie is innovatieve hulpmiddelen. Het woonzorgnet Dijleland won daarmee immers de VerV Ergonomieprijs.  Wil je inspiratie opdoen hoe collega’s te werk gaan met ergonomie of hoe ze innovatieve...
Lees meer

Laureaat ergonomieprijs: Anneleen Verhaeghe - Volvo Truck Center

Tijdens de Nieuwjaarsontmoeting werd de winnaar van de Ergonomieprijs 2023 in de bloemetjes gezet, maar natuurlijk hebben we daarnaast nog meer interessante inzendingen ontvangen! We lichten in dit artikel heel graag het project toe van Anneleen Verhaeghe van Volvo Truck Center.  Van...
Lees meer

Gezond & Zeker Innovatiedag - 13/05

Op 13 mei is er in Nederland (Nieuwegein) weer de Gezond & Zeker Innovatiedag: een groot kennisevent voor iedereen die zich bezighoudt met fysieke belasting, agressie en verzuim in zorg en welzijn. Met een ruime beursvloer en een uitgebreid workshopprogramma is het een event om niet te missen....
Lees meer